De maatschappij vraagt aan haar burgers zelf op te komen voor hun directe leefomgeving met als belangrijkste elementen zorg voor elkaar, zorg voor de natuur en zorg voor ons milieu. Daarom hebben we besloten het avontuur aan te gaan om samen een nieuw landgoed te ontwikkelen. Een landgoed waarin we zorg dragen voor de natuur, met een lage milieubelasting en met zorg voor elkaar. Wij als initiatiefnemers, verenigd in een Vereniging van eigenaren van Landgoed De Lage Lier, hebben de gronden waarop het landgoed gerealiseerd zal worden in 2013 in eigendom verkregen. Het gaat om de voormalige zandafgraving met de skibaan, lokaal bekend als ‘de Kuil’. We zijn allen natuurliefhebbers en realiseren ons het grote belang van een groene toekomst en we hebben daarom de daad bij het woord gevoegd om natuur en landschap te ontwikkelen in het Lierdal. Dit gebied gaan we inrichten voor toegankelijke natuur en landschap, waar mensen kunnen genieten van de rust en de open ruimte. In ruil voor deze natuurontwikkeling mag op het landgoed gewoond worden. Dat wordt een onder architectuur ontworpen gebouw met allure rondom een open ruimte Met behulp van een architect, een landschapsarchitect hebben we als initiatiefnemers samen een harmonieus geheel ontworpen om aan deze wensen te voldoen.
Samen zijn we dit avontuur aangegaan en we zijn er trots op dat we als burgers met deze unieke vorm invulling kunnen geven aan de zorg voor onze leefomgeving.
Wij zijn acht huishoudens afkomstig uit de dorpen Malden, Molenhoek, Mook en Nijmegen die sinds juli 2011 werken aan de realisatie van Landgoed De Lage Lier. Dit doen we in de vorm van een Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) en inmiddels zal de bouw worden gerealiseerd via een Vereniging van Eigenaren. We hebben binnen onze initiatiefgroep een grote expertise opgebouwd om dit landgoed te kunnen realiseren o.a. op het gebied van projectontwikkeling, ecologie, communicatie en wetgeving.
We geven invulling aan een belangrijk element van de structuurvisie “Het Lierdal 2010-2020” daterend uit 2010 van de Gemeenten Heumen, Mook en Middelaar waarin uitdrukkelijk de ruimte wordt geboden voor het ontwikkelen van landgoederen in de ‘’Kuil’.
We geven invulling aan de structuurvisie “Het Lierdal 2010-2020” daterend uit 2010, waarin staat: In ……. het Lierdal is ruimte voor het ontwikkelen van nieuwe landgoederen.
We werken samen met een aantal buurtbewoners, vrijwilligers en diverse groene organisaties (o.a. Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Het Limburgs Landschap, Samen Doen, Vereniging Nederlands Cultuurlandschap en de Vereniging Bos en Kuil) voor een goede invulling van de structuurvisie.
De visie van waaruit wij werken aan de ontwikkeling en beheer van Landgoed De Lage Lier is gebaseerd op 3 pijlers:
Nederland telt 1500 opengestelde landgoederen. Omdat landgoederen voor landschap en natuur een belangrijke rol spelen heeft de overheid in 1995 de mogelijkheid geschapen voor het stichten van nieuwe landgoederen. Daarmee wil de overheid de landschappelijke kwaliteit vergroten door ontwikkeling van natuur door particulieren te stimuleren. De basis is het zogenaamde “rood voor groen” principe waarbij de waardedaling van de grond, die een natuurbestemming krijgt, mag worden gecompenseerd met een zogeheten ‘rode functie’ zoals het bouwen van een woonensemble. Provincies hebben op basis hiervan hun eigen beleid t.a.v. nieuwe landgoederen geformuleerd. Voor de provincie Limburg is het Limburgs Kwaliteitsmenu (LKM) de aangewezen beoordelaar. Zo moet de bebouwing allure uitstralen en een architectonische eenheid vormen met het omringend groen en is er gekeken naar de balans tussen de ‘rode‘ en ‘groene’ ontwikkeling. Het LKM heeft de kwaliteit van onze planvorming getoetst en akkoord bevonden. Dat geldt ook voor de gemeentelijke adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit die met name het gebouw beoordeelt. Ook deze commissie was zeer te spreken over het aansprekende ontwerp van onze architect.
We hebben ons gebied gerangschikt onder de Natuurschoonwet 1928. Die wet vraagt om een gedetailleerd natuurontwikkelingsplan. De voortgang van de natuurontwikkeling wordt elke zes jaar door de overheid gecontroleerd. Daarmee borgen we voor onszelf en voor de (directe) omgeving de kwaliteit en continuïteit van het landgoed.
De kwaliteit en de belevingswaarde van de leefomgeving, meer in het bijzonder het Lierdal, krijgt door ons initiatief een krachtige positieve impuls en wordt voor lange tijd geborgd. Deze duurzame borging van gebiedskwaliteiten is precies wat de Structuurvisie met het gebied beoogt. Het gebied wordt (deels) opnieuw ingericht, opengesteld en toegankelijk gemaakt zodat iedereen beter kan genieten met wat er jaarrond te beleven valt op de plek waar ooit een skibaan was. Er komt een grote waterpartij, er wordt weer heide aangelegd die aansluit op de heideterreinen rondom ons landgoed, er is een vleermuiskelder gepland en een oeverzwaluwwal want ook ten tijde van de zandafgraving hebben in het gebied oeverzwaluwen genesteld. Op diverse plekken wordt het terrein verder geschikt gemaakt als leefgebied voor de das. Daar hoort een extensieve agrarische benutting bij door o.a. begrazing. We maken daarover goede afspraken met onze buurman, aan wie momenteel het grasland is verpacht en die er zijn jongvee laat grazen. Ook schapenhoeders zullen af en toe aanwezig zijn als dat nodig is voor het beheer van terrein.
Er is ook altijd wat te doen voor mensen die graag in de natuur de handen uit de mouwen willen steken, zoals bijvoorbeeld het planten, vlechten en onderhouden van heggen en hagen en andere lijnvormige elementen op et landgoed zoals de eeuwenoude grenswal tussen de provincies Gelderland en Limburg die aan de noordkant op ons terrein ligt. Aan de westkant ligt inmiddels een fruitgaard en als er sneeuw ligt kunnen kinderen hier gezellig sleeën. Voor mensen die zich wat meer willen verdiepen aan wat de natuur in ons landgoed te bieden heeft, worden er excursies in het gebied georganiseerd. Dat geldt in de nabije toekomst bijvoorbeeld ook voor de kinderen van de basisscholen in de buurt.
Onderling vertrouwen en een lerende houding zijn twee belangrijke componenten die ons in staat stellen om dit grote landgoedproject te realiseren. Ons wordt vaak gevraagd of wij elkaar al van tevoren kenden, en er wordt verbaasd en zelfs met ongeloof gereageerd als blijkt dat dit voor de meeste initiatiefnemers niet het geval was. Op basis van enthousiasme en betrokkenheid nemen de gezinnen deel. Het is juist de kracht van ons project dat een grote diversiteit aan mensen, talenten en generaties meedoen: van kleine kinderen tot senioren. Wat ons bindt is passie voor een mooie en gezonde leefomgeving, zin in avontuur en de vaste wil om dit project tot een goed einde te brengen. Jaren van intensief overleg, het samen overwinnen van de vele kleine en grote uitdagingen die zich hebben voorgedaan en zich nog steeds voordoen en zorgvuldig kansen benutten, hebben de band tussen de acht gezinnen verdiept en versterkt tot een hechte basis op onze weg naar de verdere realisatie van Landgoed De Lage Lier.
We hebben de expertise van een landschapsarchitect en architect ingehuurd die ons begeleiden op weg naar de realisatie van het landgoed. Via werkbezoeken vergroten we onze kennis over landschap, duurzaam bouwen, landgoedontwikkeling en architectonisch ontwerpen. Op die manier zoeken we naar goede referentiebeelden over wat mogelijk is en hoe anderen oplossingen hebben gevonden voor uitdagingen waar wij mee worstelen. Hierbij is een goede taakverdeling onmisbaar om optimaal gebruik te maken van de talenten die in onze groep zijn te vinden. Werkgroepjes zoeken oplossingen voor de problemen die zich voordoen op financieel en bestuurlijk niveau, exploreren de mogelijkheden voor subsidies, ontwerpen onze communicatie of denken mee over duurzaamheid en het beheer van het landgoed.
Om te zorgen dat ons enthousiasme van nu, ook voor de toekomst wordt verzekerd zijn de acht deelnemende gezinnen verenigd in een Vereniging voor Eigenaren. Deze is zowel verantwoordelijk voor de gemeenschappelijke ruimtes in en om het gebouw maar ook voor de inrichting van tuinen en het omringende natuurlandschap. Door blijvende (financiële) bijdragen van de initiatiefnemers wordt het beheer en onderhoud van het totale landgoed, natuur plus gebouw, duurzaam veilig gesteld.
Het is onze ambitie om te laten zien: